De rol en noden van huisartsen in het begeleiden van slachtoffers van intrafamiliaal en seksueel geweld in de eerste lijn in België

Seksueel en intrafamiliaal geweld vormen een belangrijk volksgezondheidsprobleem wereldwijd. Het eerste representatieve onderzoek naar seksueel geweld in België onder leiding van Prof Dr Ines Keygnaert toonde aan dat 64% van de inwoners in België tussen 16 en 69 jaar oud reeds slachtoffer werden van een vorm van seksueel geweld in hun leven: dit betreft 81% van de vrouwen en 48% van de mannen in deze leeftijdsgroep (Keygnaert et al, 2021a). In een recent onderzoek naar relaties, stress en agressie in de eerste twaalf maanden van de COVID-19 pandemie in België, opnieuw geleid door Prof Dr Ines Keygnaert, gaf 29.8% van de respondenten aan zelf minstens één keer slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld tijdens de eerste en tweede golf van de coronamaatregelen (Keygnaert et al, 2021b). Dit is in lijn met voorgaand onderzoek naar ervaringen van vrouwen en mannen met psychologisch, fysiek en seksueel geweld (Pieters et al, 2010).

Het Nationaal Actieplan ter Bestrijding van alle Vormen van Gendergerelateerd Geweld pleit voor een holistische opvang van slachtoffers van intrafamiliaal en seksueel geweld. Huisartsen spelen hierin een cruciale rol zowel op korte als op lange termijn. Niettemin hebben huisartsen slechts beperkte kennis van, ervaring met en vaardigheden in de aanpak van intrafamiliaal en seksueel geweld. Dit project wenste allereerst op nationaal niveau via een cartografie in kaart te brengen welke ondersteuning huisartsen nodig achten in de aanpak van intrafamiliaal en seksueel geweld in de eerste lijn. Hierbij wilden we ook een eerste proefversie van een praktische richtlijn evalueren met het oog op optimalisatie en implementatie. In tweede tijd zal met deze bekomen resultaten een opleiding op maat van de noden van eerstelijnszorgverleners worden ontwikkeld alsook de richtlijn worden gefinaliseerd. Dit met het oog op een meer toegankelijk, transparant, diversiteitsgevoelig, persoonsgericht en holistisch zorglandschap.  

Deze cartografie naar de rol en noden van huisartsen in de aanpak van seksueel en intrafamiliaal geweld liep van 11 november 2021 tot en met 11 mei 2022 en werd uitgevoerd in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid.